|
11 yıldır vejeteryanım. Herşeyin suçlusu (!) hamam böcekleri. Bir gün evde hamam böcekleri ile mücadeleye kalkışırken duyduğum suçluluk duygusu ile vejeteryanlığa uzanacak yolculuğumun da biletini kestirmiş oldum. Ama bir vejeteryan olarak kedi dostu olmak ve üstelik de evde birçok kediyle yaşamak, bir ikilem gibi gözükse de bu ikilemden şikayetçi değilim. Ağzıma hayvansal ürünler sürmesem de eve her ay giren kuru mamaların hesabını nasıl vereceğim ise ayrı bir soru.
Vejeteryanlar vejeteryanlıkları yetmezmiş gibi kedilerle de dost olmaya pek bir meyillidirler. Hatta bazıları kendilerinin bu tercihine kedilerini de ortak etmeye çalışırlar. Cenneti dünyada kurmaya çalışmak gibi bir ülkü olsa gerek bu. Ama bir vejeteryan olsam da kedilerin etobur olduğu güneş kadar açık bir gerçek. Kediler vejeteryan olamaz. Olmaya zorlamak da hem hata hem de sağlıkları açısından tehlikeli sonuçlar içerir. Çünkü kedi metabolizması aslen etle beslenmeye yöneliktir. Azı dişlerinin küçüklüğü ve yetersizliği de etobur doğalarının başlı başına bir kanıtıdır.
Kedilerin zaman zaman sebze yemeleri faydalı olsa da, bu noktada “zaman zaman” vurgusu gözden kaçmamalıdır. Ayrıca kediler her tür sebzeyi de bizim gibi yemeye hazır değildir. Başta domates ve soğan olmak üzere kediler için zehirleyici etkileri olan bir çok sebze vardır. Kediler etobur doğalarından dolayı bitkilerden çok çabuk etkilenir ve insan metabolizmasının kabul ettiği bir çok sebzeye vücutları tepki verir.
Ama sıkı vejeteryanlar kedilerin etçil olmalarını doğada beslenmeleri için yeterince sebze kalmamasına bağlayıp yüzlerce yıllık evrimi bir gün içinde eski haline döndürmeye çalışabilmektedir. Gerçi dünya üzerinde yaşayan bir kedi türünün beslenme rutininde sebzeler ete göre daha fazla yer tutmaktadır ama bu durum binlerce yıllık evrim sonucunda oluşmuş olup sebze ile beslenmeye anatomileri uyum göstermiştir. Kediler insalardan daha yüksek dozda protein ve kalsiyuma gereksinim duyarlar. Soya bitkisi etin ikamesi olarak vejeteryanlar tarafından tercih edilse de amino asit düzeyi kedilerin ihtiyaç duyduğu oranda değildir. Ayrıca yine kedilerin ihtiyaç duyduğu B12 vitamini bir çok sebze de bulunmaz ve bu yüzdendir ki vejeteryanlar B12’yi yapay yollarla (yani vitamin hapları ile) almaktadır. Diğer taraftan kediler vejeteryan beslenmeye tabi tutulsa ve ette yer alan vitamin ve mineraller yapay yollarla (vitamin hapları ile) verilse de etli beslenmenin kalitesini yakalamak oldukça zordur.
Sözün özü, kediler etoburdur. Aslında onları evcilleştirerek muhteşem bir sevgi okyanusu yaratmış olsak da doğalarını doğaldan koparmışızdır. Bir de felsefi gerekçelerle vejeteryan olmaya zorlamak bir vejeteryan olarak bana çok açık bir haksızlık olarak geliyor. Birçok bilim adamı kanserin doğal olandan kopma sebebi ile doğduğuna işaret etmektedir. Doğanın evrimine ve hızına bu tür yapay müdehaleler küçük dostlarımız için ciddi sağlık sorunları doğurabilir. Onların doğasını onlardan daha fazla çalmayalım.
|
